Gỗ trắc là loại gỗ quý hiếm, chắc, cứng và bền với những đường vân xoắn xít từng lớp rất đẹp. Hiện nay giá gỗ cây trắc được tính bằng ký, đặc biệt những mảnh trắc nguyên khối có giá tiền càng cao hơn.
Gỗ trắc là gì, đặc điểm sinh trưởng và phân loại
Phạm vi phân bố
Ở Việt Nam có rất nhiều loài gỗ quý, như gỗ mun, gỗ lim, gỗ cây trắc là một trong số đó.
Hiện nay, loại gỗ này chủ yếu được trồng ở các tỉnh miền Trung như Quảng Nam – Đà Nẵng, Huế… Và tại các vùng núi Tây Nguyên. Đây là loài cây có tuổi thọ cao tầm vài trăm năm nhưng sinh trưởng chậm. Lúc nhỏ cây thích bóng mát nhưng khi trưởng thành lại ưa sáng.
Đặc điểm sinh trưởng
Điều kiện sinh trưởng tốt nhất của loài cây này là những khu rừng lớn có nhiều phù sa. Hoặc tầng đáy có nhiều chất dinh dưỡng tốt. Cây thường mọc ở độ cao dưới 500m, tuy nhiên cũng có những trường hợp ngoại lệ. Đây là loài cây thường xanh, có thể rụng lá vào mùa khô và nở hoa vào mùa xuân. Chúng thường mọc rải rác nên số lượng không lớn, được xếp vào loại cây quý hiếm ở Việt Nam.
Đặc điểm nổi trội của giống câu này là cao lớn, cây trưởng thành có thể cao hơn 25. Đường kính đạt tới 1m mang lại hiệu quả khai thác lấy gỗ cao. Tương tự như một số loại gỗ trồng công nghiệp như gỗ keo, cao su. Thân cây không thẳng đứng mà có thể có nhiều hình dạng khác nhau.
Cây trắc bách diệp có khác cây trắc không?
Trắc bách diệp là một loại cây thuộc họ trắc bách (hay còn gọi là hoàng đàn). Có tên khoa học là Platycladus orientalis. Nhiều người thường nhầm lẫn cây trắc bách diệp và gỗ trắc, nhưng trên thực tế, đây là hai loài cây khác nhau. Khác với lá cây trắc, lá cây trắc bách diệp mọc đối thành khóm. Có hình dạng gần giống như lá thông, dẹp, có hình nón và trông giống những chiếc vẩy. Hạt của cây trắc bách diệp khi chín có màu nâu, không có cạnh, dạng trứng và tương đối đẹp mắt.
Lá và hạt trắc bách diệp sau khi được thu hái và phơi khô sẽ có công dụng làm thuốc dùng trong đông y. Chúng được sử dụng để làm các loại thuốc để giảm ho, điều trị cúm. Hoặc điều trị chảy máu chân răng, chảy máu cam. Hỗ trợ cầm máu và giúp làm đẹp hiệu quả.
Gỗ trắc bách diệp không được sử dụng nhiều để làm đồ nội thất. Vì giá trị của cây trắc bách diệp chủ yếu dựa vào lá và hạt của cây. Tuy nhiên với những cây cổ thụ lâu năm, giá trị gỗ trắc bách diệp cũng tương đối cao.
Những cách đơn giản để nhận biết gỗ trắc thật
Quan sát bề mặt gỗ
Gỗ tươi có màu vàng nhạt, sau một thời gian tiếp xúc với không khí có thể bị xuống màu. Chuyển thành màu đen hoặc đỏ sẫm. Khi mua hàng, chúng ta nên hỏi rõ người bán về độ tuổi cũng như thời gian của cây để có cách phân biệt màu sắc chính xác.
Có thể dùng giấy nhám chà xát nhẹ hoặc dùng dao cạo đi lớp bụi bên ngoài, hoặc dùng đèn pin rọi kĩ. Nếu thấy những đường vân chìm màu đỏ thì đó chính là gỗ cây trắc thật.
Ngửi mùi hương
Trắc có mùi thơm nhẹ, như gỗ bằng lăng. Cây có thể mang lại cảm giác dễ chịu và sảng khoái. Đặc biệt gỗ cây trắc đen và trắc đỏ có mùi rất thơm. Khi dùng giấy nhám hoặc dao cạo nhẹ có thể tỏa ra mùi hương, nếu không có là gỗ giả.
Khi đốt, loại gỗ này vốn có nhiều tinh dầu trong thân sẽ tỏa ra mùi hương, tuy nhiên chúng ta không nên sử dụng cách này để kiểm tra.
Kiểm tra cân nặng
Thân cây có khối lượng rất lớn, do kích thước cây to. Trung bình một mét khối gỗ có trọng lượng từ 700 đến 800kg. Thường gỗ cây được bán theo kí, gỗ cầm chắc tay và cứng chắc hơn các loại gỗ thông thường như gỗ sồi. Nó cũng năng hơn cả gỗ căm xe.
Những loại trắc phổ biến nhất hiện nay
Trắc vàng
Trắc vàng trưởng thành cao từ 25 đến 30 mét. Đường kính cây khá lớn, bằng vòng tay của 3,4 người lớn. Vỏ cây màu vàng nhạt hoặc đỏ nâu, sần sùi và có nhiều vết xơ lồi lõm. Gỗ cây có thớ mịn, màu vàng nhạt và có hương thơm đặc trưng cuốn hút. Chúng thường được dùng chế tác đồ mỹ nghệ, nội thất cao cấp. Hoặc dùng trong xây dựng nhà cửa.
Trắc đen
Đây là loại cây hiếm và có giá trị cao hơn trắc vàng, thua trắc đỏ. Gỗ có màu đen, gần như gỗ mun nhưng nhạt hơn. Tâm gỗ màu đen tuyền, thớ gỗ mịn và đanh lại, vân gỗ đẹp hài hòa tự nhiên. Nó được hình thành khi ngâm lâu trong bùn. Nó có độ bền hoàn hảo và không bị mối mọt xâm hại. Ưu điểm nổi trội của trắc đen là gỗ rất cứng, dẻo dai, chịu được va đập. Có lực nén và lực ép tốt. Gỗ cây càng sử dụng lâu thì màu gỗ càng đều, càng đẹp, bóng hơn tạo cảm giác sang trọng.
Trắc đỏ
Trắc đỏ là loại quý nhất trong các giống trắc, được giới đại gia săn lừng vì giá trị cao và độ quý hiếm, số lượng có hạn. Thân gỗ có màu đỏ tươi, tom gỗ mịn với những đường vân chìm uốn lượn nhẹ nhàng và thanh thoát. Tạo nên vẻ đẹp làm “choáng” người đối diện. Chất liệu gỗ này sau khi được gia công mang vẻ đẹp sang trọng và quý phái. Tuổi thọ sản phẩm cao, gần vài trăm năm và bề mặt càng lâu càng bóng, không bị khô hay nứt nẻ, cong vênh.
Những ưu điểm của gỗ trắc cao cấp
Giống như tấc đất tấc vàng, thì gỗ cây trắc quý đến mức dù chỉ còn là mẩu mùn cưa nhưng cũng có thể bán với giá rất cao. Nó cũng được so sánh với những loại gỗ cao cấp khác như gỗ cẩm, gỗ hương.
Hiện nay, gỗ cây trắc được sử dụng chủ yếu để chế tác thành đồ mĩ nghệ và đồ nội thất cao cấp. Như giường ngủ, bộ ghế sa lông,.. Và những vật phẩm phong thủy giá trị.
Người xưa có câu “gừng càng già càng cay”, thì với trắc người ta quan niệm rằng gỗ càng xưa càng có giá trị. Những đặc tính nổi trội như chịu được thời tiết khắc nghiệt, ảnh hưởng nhiệt độ từ môi trường, mối mọt hay thời gian cũng không làm gỗ cây mất đi giá trị. Với những người càng am hiểu về gỗ quý, thì gỗ trắc đối với họ thật vô giá.
