Xuân phân là một trong những tiết khí có điều kiện thuận lợi. Tác động tích cực đến đời sống và tinh thần của con người. Ngoài ra, vào thời điểm có tiết khí này cây cối vạn vật sẽ có cơ hội phát triển với sức sống mãnh liệt. 

Khái niệm xuân phân

Ngày xuân phân là gì?

Với câu hỏi ngày xuân phân là ngày gì thì hiện nay có hai cách giải thích. Cách thứ nhất là theo quan điểm phương Tây và cách thứ hai là theo quan điểm phương Đông. Theo đó thì ngày xuân phân là ngày bắt đầu mùa xuân ở bán cầu phía Bắc và bắt đầu mùa Thu ở bán cầu phía Nam theo quan điểm phương Tây. Còn theo quan điểm phương Đông, ngày xuân phân là ngày giữa mùa xuân. Tại thời điểm này, ở xích đạo thời gian ban ngày sẽ cân bằng với thời gian ban đêm.

Xuân phân trong 24 tiết khí

 

Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời. Mặt phẳng không gian được chia thành 360 độ và mỗi một tiết khí sẽ được phân cách nhau 15 độ.

Xuân phân là một trong 24 tiết khí theo nông lịch Trung Quốc cổ đại. “ “xuân” là mùa xuân, “phân” là sự phân chia. Xuân phân ám chỉ đến sự phân phân tách riêng rẽ một cách cân bằng. Nó là thời điểm rơi vào giữa mùa xuân, vào khoảng gần cuối tháng 3 dương lịch mỗi năm. Đây lúc sẽ cân bằng giữa âm và dương, nóng và lạnh, có thời gian của ban ngày và ban đêm dài như nhau.

Trong 24 tiết khí, hạ chí và đông chí cũng có thời điểm bắt đầu vào khoảng thời gian giữa tháng. Nên nếu không hiểu rõ, một số người sẽ nhầm lẫn xuân phân hạ chí và đông chí với nhau.

Xuân phân theo khoa học phương tây

Theo quan điểm khoa học Phương Tây, xuân phân đã có những nhận định rõ ràng hơn. Họ cho rằng Xuân phân là thời điểm bắt đầu của mùa xuân tại Bắc bán cầu. Khi mà hiện tượng mặt trời xuất hiện trên thiên xích đạo, nghĩa là khoảng cách giữa Mặt Trời và xích đạo là gần nhất và có xu hướng đi lên hướng Bắc. Khái niệm này dùng để chỉ một điểm ở trên trời có điểm đầu cung Bạch Dương trong Hoàng Đạo. Do chuyển động tuế sai của trục Trái Đất, nên mỗi năm điểm xuân phân bị di chuyển trên hoàng đạo một cung cỡ khoảng 50,29 giây. Tuy nhiên, các nhà khoa học phát hiện ra điểm này không thuộc cung Bạch Dương nữa mà nó nằm trong cung Song Ngư. Dự báo đến năm 2600 nó sẽ ở cung Bảo Bình nên sẽ có tên gọi kỷ nguyên Bảo Bình.

Ngược lại với hiện tượng xuân phân ở Bán cầu Bắc, ở Bán cầu Nam thì sẽ xảy ra ngày Thu Phân điểm bắt đầu chuyển sang mùa thu. Mặt trời sẽ mọc nên từ chân trời ở hướng Đông và đi xuống ở chính xác hướng Tây. Vào buổi trưa, mặt trời sẽ lên thiên đỉnh đầu. Khi bạn ra đường vào đúng giữa trưa thì sẽ thấy bóng dưới đường chỉ là một chấm nhỏ gọn.

Đặc điểm xuân phân

Tiết xuân phân được xếp vào lịch tiết khí mùa xuân. Vào thời điểm bước sang xuân phân, mặt trời ở tọa độ 0 độ và chiếu thẳng đến xích đạo. Lúc này sẽ có thời gian ngày và đêm bằng nhau trên cả thế giới. Qua thời điểm xuân phân, trục quay của quá đất nghiêng 23 độ 4 vì thế trái đất nhận được nhiều ánh sáng nhất từ mặt trời nên ngày dài sẽ dài và đêm ngắn.

Tiết xuân phân đến, cái giá lạnh của mùa đông đã gần như được xua tan hoàn toàn. Thời tiết khí trời trở nên ấm nắng dần, độ ẩm cao có mưa nhiều. Với điều kiện khí hậu tốt như vậy, tạo sự thuận lợi cho cây cối động vật sinh sôi và phát triển. Một thời điểm lý tưởng để bắt đầu một vụ canh tác hoa màu gặt hái tốt cho người nông dân.

Xuân phân 2021 diễn ra vào ngày nào? 

Thời điểm diễn ra xuân phân giữa các năm thường và năm nhuận là không giống nhau.

Theo Phương Tây, khoảng thời gian xảy ra điểm xuân phân tầm 21/3 đến 22/3 mỗi năm. Cụ thể có thể rơi vào 5h49 m muộn hơn những năm trước khi là năm thường. Và khoảng 17h26 m sớm hơn khi năm đó là năm nhuận.

Còn theo quy ước tiết xuân phân, khoảng thời gian bắt đầu xuân phân vào ngày 20/3 đến 21/3. Và xuân phân sẽ kết thúc vào mùng 4/4 hoặc 5/4 theo lịch Gregory theo múi giờ Đông Á bắt đầu tiết Thanh minh. Vậy xuân phân là ngày nào vào năm 2021?

Năm 2021 được các chuyên gia đánh giá về hiện tượng xuân phân đến khá là sớm. Khác với thời gian thường lệ của những năm thường, năm 2021 xuân phân đã diễn ra vào ngày 20/3. Năm có hiện tượng xuân phân đến sớm là từ năm 1896, tức đã trải qua 124 năm mới có một ngày xuân phân sớm trở lại như vậy.

Thời gian xảy ra xuân phân từng năm khác nhau, hiện tượng này cụ thể là do đâu?

Khác với ngày chí diễn ra vào mùa hè và mùa đông, ngày phân xảy ra vào mùa xuân và mùa thu. Cụ thể khi Trái Đất có trục quay thẳng đứng và vuông góc với tia sáng của mặt trời. Mà trên thực tế, một năm thì không hoàn toàn có 365 ngày mà bị thừa ra 0,242189 ngày. Trong khi đó, hàng năm Trái Đất đi qua 2 điểm phân và 2 điểm chí theo thứ tự. Vì thế để đảm bảo lịch được dùng trên Trái Đất được đồng nhất với quỹ đạo Trái Đất quay quanh Mặt Trời. Người ta sẽ cho thêm ngày nhuận cứ sau 4 năm.

Ý nghĩa xuân phân 

Lập xuân và xuân phân là hai thời điểm có ý nghĩa hết sức quan trọng với con người, thiên nhiên, muôn loài… Đặc biệt thời xưa rất được các ông cha quan tâm trong hoạt động lao động, sinh hoạt. Mùa xuân là thời điểm có khí hậu thuận lợi cho vạn vật cây cối, động vật và con người. Chính vì thế nó đem lại nhiều ý nghĩa:

Ý nghĩa xuân phân với con người

Xuân phân Trái Đất trở lại sống động hơn những cảm xúc và hoạt động của con người. Tinh thần của con người ở Bắc bán cầu được thoải mái nhẹ nhàng và dễ chịu với thời tiết xuân phân. Bước vào sự ấm áp của ánh sáng, tinh thần con người sẽ thức dậy với những ý tưởng và ước mơ. Tràn đầy năng lượng tươi mới ấm áp có sức mạnh khiến bạn cảm thấy đầy sức sống và cảm hứng. Đối với người ở Nam bán cầu, đặc biệt là nước Úc họ được vượt qua một mùa hè nóng tàn khốc, đón một mùa thu mát mẻ gió nhẹ hơn.

Xuân phân là thời điểm thúc đẩy sự phát triển của bản thân khi ngày dài hơn và thời tiết ấm dần lên. Con người sẽ có những mục tiêu để mới để phát triển, phá vỡ cảm giác cân bằng trong cuối mùa đông. Mùa xuân còn là thời gian vui vẻ khi mọi thứ trở nên sống động hơn. Còn người có đầy những hy vọng và phấn khởi. Vì đây là mùa của sự chiếu sáng nên con người sẽ rõ ràng về những gì họ muốn thấy phát triển trong cuộc sống và muốn thu hoạch nó. Và để có được điều đó, con người cần tập trung năng lượng làm việc để không bị hỗn loạn quá tải.

Ngoài ra, tiết xuân phân tượng trưng cho âm dương cân bằng. Đây là tiết khí cực kỳ tốt trong số 24 tiết khí. Do đó, thời điểm này thích hợp để tiến hành cho những sự kiện lớn vui như đám hỏi, đám cưới, lễ hội hay lên kế hoạch đi du lịch.

Đối với việc sinh sản của con người, nhiều ý kiến cho rằng dịch bệnh bùng phát khi em bé mới sinh ra hoặc trẻ nhỏ bị mắc bệnh nhưng không tiêm phòng. Thực tế, thì thời điểm sinh bé cũng là yếu tố ảnh hưởng đến việc thường xuyên mắc phải dịch bệnh ở trẻ. Em bé mới sinh ra sẽ được bảo vệ bởi cơ chế miễn dịch thừa hưởng từ mẹ. Kháng thể cơ thể mẹ giúp trẻ chống lại những căn bệnh như sởi, thủy đậu, rubella. Nhưng cơ chế này chỉ có hiệu quả từ 3 đến 6 tháng đầu đời. Còn với nhiều quốc gia có khí hậu phân biệt giữa các mùa, bệnh truyền nhiễm có xu hướng tấn công trẻ nhiều vào mùa đông, mùa xuân. Do vậy trẻ được sinh ra vào mùa hè và thu dễ mắc các bệnh truyền nhiễm hơn mùa đông và xuân khi cơ thể không còn cơ chế bảo vệ từ cơ thể mẹ.

Ý nghĩa xuân phân với thực vật

Mùa xuân có những cơn mưa phùn nhẹ, điều kiện ánh sáng nhiệt độ mát mẻ cùng độ ẩm mưa phùn. Tạo điều kiện thuận lợi cho vạn vật cây cối đâm ra những chồi non, lộc biếc, các tế bào mới được tạo ra khỏe mạnh sẽ thực hiện việc quang hợp tốt hơn. Cây cối không còn là những cành trơ trụi gầy gò trước của mùa đông, mà nó được bao bọc ủ ấm bằng những tán lá non xanh mơn mởn. Khí hậu ấm áp, trong lành không còn lạnh giá như mùa đông là điều kiện tốt để ươm mầm trồng trọt hoa màu, cây cối. Cây xanh muôn loài được tràn trề nhựa sống, thi nhau phát triển xanh mướt. Cùng với đó là muôn loài hoa đua nở khoe sắc xuân. Một khung cảnh mùa xuân cả muôn vạn vật lẫn con người đều cảm thấy dễ chịu.

Tiết xuân phân mang lại nhiều hy vọng may mắn nhất cho việc trồng trọt cây cối, hoa màu, lương thực. Do vậy trong thời gian này con người sẽ tích cực trồng trọt và chăm sóc thật tốt để gặt hái được một vụ mùa bội thu chất lượng.

Hơn nữa, xuân phân đất đai không bị khô cằn cứng nhắc, thiếu dinh dưỡng cung cấp cho cây. Nên việc cháy rừng phòng hộ, rừng bảo vệ được hạn chế xảy ra bảo vệ cuộc sống của người dân tránh khỏi các thiên tai lũ lụt. Đây là điều kiện để rừng phát triển thật tốt, chuẩn bị sang Hạ chống chọi với cái nóng khắc nghiệt của thiên nhiên.

Ý nghĩa xuân phân với động vật

Xuân phân không chỉ có ý nghĩa với con người, với thực vật. Nó còn có ý nghĩa tác động đến sự sự phát triển của động vật muông thú. Khi diễn ra xuân phân, thời tiết dễ chịu mát mẻ và độ dài của ngày hơn đêm. Trong khí các nhà sinh học nghiên cứu, khả năng sinh sản của động vật, đặc biệt loài có vú chịu ảnh hưởng độ dài của ngày. Các loài này sẽ xác định lịch trình sinh sản dựa trên yếu tố đó. Cho nên, mùa này là mùa sinh nở phát triển của động vật.

Ví dụ loài hươu sẽ tận dụng khoảng thời gian ngày ngắn đêm dài khi chuyển mùa thu đông để phát tín hiệu sinh sản. Khiến cho hươu cái sẽ mang thai trong suốt mùa thu và mùa đông. Và mục tiêu cuối cùng là sinh hươu con vào thời điểm có nhiều thức ăn, khí trời dễ chịu nhất chính là mùa xuân. Và điều này cũng không quá khác biệt so với mùa sinh sản của con người.

Tiết xuân phân trên thế giới và Việt Nam

Tiết xuân phân trên thế giới

Xuân phân không chỉ đơn thuần là sự thay đổi của vạn vật cây cối,  muôn loài muông thú, biến đổi khí hậu… Nó còn tác động đến cả đời sống và sinh hoạt của con người ở nhiều quốc gia. Ở trên thế giới, đây được coi là một ngày hội có ý nghĩa lớn và diễn ra nhiều hoạt động khác nhau. Tại mỗi quốc gia, thì ngày xuân phân lại có những tên gọi riêng. Với những hoạt động và ý nghĩa với từng nơi.

• Từ năm 2013, Liên Hiệp Quốc chính thức chọn ngày 20/3 hàng năm là ngày Quốc tế Hạnh phúc. Ý tưởng này dựa trên Vương quốc Bhutan, nơi có chỉ số hạnh phúc cao dựa trên các yếu tố: sức khỏe, môi trường, giáo dục, tinh thần….chất lượng quản lý và mức sống trung bình của người dân.
• Ngày lễ Phục sinh của Kitô giáo được tổ chức vào ngày chủ nhật đầu tiên sau khi mặt trăng tròn trong tháng Phalguna của người Hindu.
• Tại Nhật Bản, ngày xuân phân là ngày toàn bộ gia đình sẽ tiến hành lễ tảo mộ, gia đình đoàn tụ.
• Ngày Trái Đất 21/3 được kỉ niệm hàng năm vào ngày xuân phân.
• Ở Ấn Độ, đón năm mới là ngày ngay sau đó của ngày xuân phân. Sau tiết xuân phân vào ngày 4/4 là tiết thanh minh
• Lễ hội Norouz ( Tết Ba Tư), lễ hội năm mới hay là lễ hội đầu xuân của Iran tổ chức đúng ngày này.
• Một số quốc gia như Mỹ, và châu Âu ở Bắc bán cầu xem ngày có xuân phân là bắt đầu mùa xuân.
• Lễ hội té nước Songkran ở Thái Lan, nơi mọi người sẽ tạt nước lạnh vào những người đi qua đường. Được tổ chức vào tầm 13 đến 15/4 hàng năm.
• Lễ hội hoa anh đào ở Nhật Bản, đây được coi là lễ hội mùa xuân đẹp nhất thế giới. Cả nước Nhật sẽ biến thành một vùng đất Barbieland với những bông hoa nở rộ.
• Lễ hội zurich ở Thụy Sĩ được tổ chức khoảng mùng 5 đến 8/4. Thể hiện niềm vui mừng khi mùa đông qua, họ sẽ đốt hình nộm người tuyết tượng trưng cho lạnh giá mùa đông được làm từ quần áo cũ và pháo hoa và đốt cháy nên nắng ấm mùa xuân.
• Lễ hội Cimburijada của bosnia ( Lễ hội trứng lộn) kỷ niệm ngày đầu tiên của mùa xuân. Mọi người sẽ tụ tập bên bờ sông Bosna vào bình minh để chuẩn bị bữa ăn chung có trứng bác. Mọi người ở đây cùng ăn sáng, nghe nhạc, uống rượu.
• Lễ hội mặc áo trắng trong ngày đầu xuân phân tại Mexico, mọi người tập trung tại nơi khổng lồ Teotihuacan Pyramid. Nhiều người còn đứng nên đỉnh kim tự tháp để giơ cánh tay lên trời và đắm mình trước hơi ấm mặt trời đầu xuân.
• Lễ hội Floriade màu sắc tại Úc với hơn một triệu bông hoa lớn nở rộ để mừng Xuân đến.

Tiết xuân phân ở Việt Nam

So với thế giới, xuân phân với con người ở Việt Nam cũng có ý nghĩa nhiều về mặt tinh thần nhưng không có các hoạt động nổi bật. Ở nước ta cũng có những ngày đặc biệt trong dịp xuân phân. Ví dụ Việt Nam cũng có ngày Trái Được giống các nước trên thế giới được kỉ niệm vào ngày 21/3. Giờ Trái Đất được tổ chức vào ngày thứ 7 cuối cùng của tháng 3.

Thời điểm diễn ra xuân phân ở Việt Nam ở khoảng sau năm mới theo lịch âm và xuân phân cũng diễn ra trước thời điểm tiết thanh minh. Đây là khoảng thời gian có rất nhiều lễ hội được diễn ra, người dân tham gia đi lễ hội cầu bình an, cầu tài lộc đầu năm cho gia đình. Vào ngày xuân, con cháu sẽ chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa, tu sửa phần mộ của tổ tiên những phần đã hư hỏng.

Những người con ở phương xa cũng hối hả sắp xếp công việc để trở về với gia đình. Với thức quà Tết yêu thương cho người thân trong dịp đoàn tụ. Cũng có người coi đây là thời điểm thích hợp để đi du lịch khám phá nghỉ ngơi. Mọi người cũng tích cực tham gia dọn dẹp đường làng, ngõ xóm sạch sẽ. Nhà cửa được trang trí với nhiều loài hoa lá khác nhau. Tuy nhiên, 2 loài hoa luôn xuất hiện trong mỗi mùa xuân này qua mùa khác ở Việt Nam là hoa đào và hoa mai vàng. Trên các đường quê, tuyến phố rực rỡ sắc màu đón chào xuân sang.

Bên cạnh đó, con người cần chú ý khi tiết xuân phân sang, đây là thời điểm giao mùa giữa lạnh và nóng. Vì thế, trẻ em và người già cần chú ý khi để hạn chế các bệnh về hô hấp, tai mũi họng…Trời mưa nồm ẩm cũng khiến con người khó chịu, giúp côn trùng muỗi, dán… thuận lợi sinh sản phát triển. Vì thế, hãy dọn dẹp nhà cửa thoáng đãng và tích cực tập thể dục thể thao. Kèm theo đó là cân bằng chế độ dinh dưỡng để giữ cho mình có một sức khỏe tốt nhất.

+ Tiết Xuân Phân tại Hà Nam

Tiết xuân Phân tại khiến con người ta vương vấn mãi không quên. Đã sử có ghi lại việc đoàn thuyền vua Lý trên đường về Đại La qua vùng đất này thấy đồng đất mầu mỡ ngày 7 tháng Giêng ghé lại chân Đọi Sơn mở hội Tịch Điền dậy dân cày cấy.

Nhiệt độ vào thời điểm này dao động trong khoảng 25-30 độ C, tiết trời luôn mát mẻ và dễ chịu. Bạn có thể làm tour du xuân đến Hà Nam, vừa vãn cảnh, dâng hương kết hợp thưởng thức cá kho làng Vũ Đại, chuối ngự Đại Hoàng đẳng cấp vua chúa ngày xưa. Và nếu người người tề tựu về quá đông  thì điều này cũng không có gì làm lạ. Trên đường phố hay các trung tâm văn hóa nghệ thuật, những màn giao lưu văn nghệ mừng xuân, diễn xướng chầu, chiếu chèo chỉ Xuân Phân mới có càng khiến người ta muốn nán lại ở lâu hơn.

Bài hát hay về tiết xuân phân bạn nên nghe thử ít nhất 1 lần

Xuân phân – Âm khuyết thi thính ft vương tử ngọc

https://www.youtube.com/watch?v=v8kt-INwWoQ

Nguồn sưu tầm: youtube