Trong đời, ai cũng từng một lần nghe tới trầm hương và những công dụng tuyệt vời cây gỗ này mang đến. Trầm hương là sự kỳ diệu của tạo hóa mà bất cứ người tìm trầm nào cũng thấu hiểu.
Như vậy, gỗ trầm có những bí mật quý giá nào để bất cứ ai cũng muốn sở hữu. Hãy thả mình vào thế giới của trầm trong bài viết sau.
Thông tin về gỗ trầm hương
Nguồn gốc
Phải mất rất nhiều thời gian để gỗ trầm hương được hình thành. Trong dân gian vẫn lưu truyền câu nói “Trong đau thương, Dó hóa thành Trầm”, chính là nhắc tới quá trình trầm hình thành từ nhựa cây Dó bầu tiết ra, khi thân cây gặp tổn thương.
Cây Dó là loại cây rất nhẹ dài khoảng 1m và 1 người có thể ôm chặt, chỉ có thể dùng làm chất đốt và ít được sử dụng. Tuy nhiên từ loài cây không có giá trị này lại cho ra một sản phẩm cực kỳ quý giá. Khi cây bị thương, thân cây sẽ tiết ra một chất dầu để chống lại sự thâm nhập từ bên ngoài. Lâu ngày, lớp dầu này tích tụ và biến thành trầm hương.
Đặc điểm
Đều thuộc ngóm gỗ quý nhưng gỗ cẩm, gỗ hương, gỗ trắc lại có những đặc điểm khác biệt nhau.
Trầm hương có một đặc điểm vô cùng rõ ràng đã được nhắc ngay từ trong tên gọi của mình. Trầm hương tỏa ra mùi hương đặc biệt dù lúc chưa đốt hay đang đốt. Hương trầm hương nhẹ nhàng và đặc trưng. Khi lượng dầu trong cây chiếm 25%, cây gỗ có thể chìm trong nước. Trầm hương tự nhiên thường có hàm lượng dầu từ 60% đến 80%.
Nơi sinh trưởng
Trầm hương là phần gỗ chứa nhiều nhựa thơm sinh ra từ thân cây Dó. Ỏ Việt Nam cây thường xuất hiện ở các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang, Hòa Bình cho tới Kiên Giang. Không phân bố nhiều ở phía Tây Quảng Trị như gỗ trai đỏ. Theo các chuyên gia nghiên cứu, gỗ trầm hương xuất hiện nhiều ở các tỉnh Duyên hải miền Trung và Tây Nguyên.
Phân biệt trầm hương
- Trầm tốc là dạng trầm nổi xuất hiện trên thân cây Dó. Miếng trầm tốc đặc, không có lỗ hay hang.
- Trầm rễ hình thành từ rễ cây và có thể chìm hẳn dưới nước. Trầm rễ tương tự trầm Kỳ Nam nhưng chưa đạt tới sự hoàn hảo như Kỳ Nam
- Trầm kiến là loại trầm có các lỗ hay có hang do loài kiến làm tổ trước khi thành tràm. Đặc điểm của trầm kiến là có thể chìm lửng ở dưới nước. Trầm kiến là trầm loại 2 vô cùng quý giá được chia thành nhiều loại: kiến xanh, kiến điệp, kiến kim, kiến vách lầu, kiếm gai, kiến lỗ, kiến trắng, kiến đen đụp.
- Kỳ nam được coi là loại trầm quý hiếm nhất trong các loại trầm kể trên. Kỳ nam có lượng dầu lớn nhất, có sự mềm dẻo với đủ loại hương vị cay đắng, ngọt bùi. Gỗ kỳ nam dịu nhẹ, khói xanh, dài thẳng lên cao.
Trầm kỳ nam phân thành 4 loại là Bạch Kỳ, Thanh Kỳ, Huỳnh Kỳ và Hắc Kỳ
Đặc tính của gỗ trầm hương
- Chất lượng gỗ: Gỗ trầm hương rắn, chắc và nặng. Trong gỗ trầm hương chứa nhiều dầu với hàm lượng trên 25%, có thể chìm vào nước tùy vào lượng dầu trong trầm. Tuy nhiên, trầm hương hình thành tự nhiên do những tổn thương từ sét đánh, giông bão hay bom đạn nên đa dạng về hình dáng và kích thước. Chất lượng độ cứng của cây gỗ hương cũng không bằng gỗ mun.
- Giá trị: Nhờ vào hương vị đặc trưng mà trầm hương có giá trị kinh tế cao, mang lại nguồn lợi lớn. Trầm hương còn có nhiều công dụng có ích cho sức khỏe con người.
Công dụng của gỗ trầm hương
Làm tinh dầu
Tinh dầu trầm hương là chất lỏng màu vàng hoặc có màu hổ phách. Tình dầu nhớt, sánh và dẻo. Mùi hương ấm áp đặc trưng của gỗ, dịu nhẹ mà không gắt, có thể phòng ngừa ung thư.
Tinh dầu trầm có thể làm chất định hương trong sản xuất nước hoa, mỹ phẩm cao cấp với mùi hương dịu dàng mà quyến rũ. Mỹ phẩm có tinh dầu trầm có thể xóa vết tàn nhang và nám mụn giúp làm đẹp da.
Dược liệu
Trong đông y, có nhiều bài thuốc có dược liệu là trầm hương. Trầm hương có tác dụng giáng khí, nạp thận, tráng nguyên dương, và bình can. Có thể sử dụng trầm hương chữa đau bụng, đau ngực, hen suyễn, lợi tiểu, giảm đau và trấn tĩnh.
Một số loại gỗ cũng có tác dụng tốt cho sức khỏe, mặc dù không có mùi thơm. Chẳng hạn như kim giao.
Làm trầm hương
Gỗ trầm hương có thể chế tác làm trầm để đốt trực tiếp. Trầm hương có mùi hơi hắc, tính chất cháy cao. Khi đốt sẽ lan tỏa mùi thơm đặc trưng không thể trộn lẫn với các mùi tinh dầu khác như của gỗ huynh đàn. Nhang trầm hương giúp tạo bầu không khí trong lành, dễ chịu rất thích hợp dùng trong phòng ngủ.
Vòng tay phong thủy
Trầm hương được sử dụng nhiều để chế tạo vòng tay làm đồ phong thủy rất được yêu thích. Vòng trầm hương có tác dụng kiềm chế bực tức hay nóng giận, nhắc nhở người đeo sự từ bi. Mùi hương trầm tỏa ra từ vòng tay mang đến sự sảng khoái cho tinh thần, khiến đầu óc minh mẫn và giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống
Công dụng chủ yếu của trầm hương phụ thuộc chính vào mùi hương và tinh dầu mang trong mình. Chứ không phải bằng chất liệu gỗ như óc chó hay những loài cây khác.
Phân biệt trầm hương thật – giả, thiên nhiên – nhân tạo
- Trầm hương thiên nhiên có màu sắc của gỗ tự nhiên không giống như màu của các lớp gỗ Melamine công nghiệp. Nó không quá bóng bẩy, trên các thớ gỗ có chứa dầu, vân dầu càng nhiều thì lượng tinh dầu càng cao. Khi cầm trong tay, trầm hương tự nhiên nặng, mùi hương tự nhiên và có giá trị về sức khỏe cao. Khi chưa đốt, trầm hương có mùi thơm nhẹ nhàng thoang thoảng, khi đã đốt lửa mùi hương sẽ nồng đượm hơn, rất ít khói, hương thanh ngọt nên kích thích tinh thần thư thái.
- Trầm hương nhân tạo có hai loại chính là trầm sánh ghép và trầm dó bầu. Trầm nhân tạo cho mùi hương đúng như trầm tự nhiên nhưng có màu rất đậm, không thấy rõ vân dầu.
- Trầm hương giả thường làm bằng các loại gỗ khác nhau và được tẩm mùi trầm, nhuộm màu trầm nên thường có màu sắc đen sậm, có màu bóng trông bắt mắt. Do bị nhuộm màu nên không thấy được lớp vân dầu, cảm giác nhẹ và không chắc tay. Qua thời gian thì lớp màu có thể phai. Trầm giả có mùi hương nồng, gắt, cảm giác khó chịu khi hít vào. Khi đốt thường có nhiều khói, mùi khét, khó thở và cay mắt.
Mức giá của gỗ trầm hương
Tùy vào từng loại trầm hương sẽ có mức giá khác nhau, sự khác biệt về giá thể hiện độ quý hiếm của trầm. Mức giá của trầm tự nhiên sẽ lớn nhiều so với trầm nhân tạo.
Giá trầm hương tự nhiên dao động từ vài trăm cho tới vài tỷ đồng:
- Trầm tốc có giá từ vài trăm đến vài triệu đồng
- Trầm kiến có giá dao động từ vài trăm triệu trở lên
- Trầm rễ thường được mua bán qua tay giá trị lớn
- Trầm kỳ nam có giá lên tới hàng tỷ đồng.
Giá trầm nhân tạo khoảng vài chục triệu trên 1kg, trong đó trầm ép dầu có giá khoảng 5 triệu đồng.
