Cây gỗ xà cừ được trồng trên rất nhiều những con phố lớn để làm cây cảnh. Đặc biệt ở Hà Nội, nếu bạn dạo bước qua các phố như Kim Mã, Phạm Văn Đồng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ giá trị đích thực của gỗ xà cừ.
Thông tin về gỗ xà cừ
Cây gỗ xà cừ có tên khoa học là Khaya senegalensis. Loại gỗ này còn có thể gọi là sọ khỉ, một giống cây lấy gỗ họ xoan.
Phân bố
Cây xà cừ mọc rất nhiều trong tự nhiên. Tập trung nhiều ở các vùng như Bờ Biển Ngà, Cộng hòa Trung Phi, Uganda, Nigeria, Burkina Faso,… Đối với nước ta thì loại cây này phân bố rải rác khắp các miền.
Phân loại
Gỗ xà cừ nằm trong nhóm I các loại gỗ quý của Việt Nam, và độ tuổi cây càng lớn thì giá trị của nó càng cao. Tuy nhiên giá trị kinh tế không thể cao bằng mấy loại gỗ lim, gỗ hương…
Đặc điểm sinh thái
Loại cây lấy gỗ này đường kính tương đối lớn, Cây xà cừ có thể thích nghi tốt với nhiều loại đất trồng khác nhau. Nhưng phát triển tốt nhất là trên đất cát đặc biệt là đất quanh vùng ven biển miền Trung nước ta. Đặc biệt là rễ cây khá là sâu nên có thể chống chịu được trong môi trường thiếu nước. Xà cừa là cây ưa sáng dễ trồng, khả năng tái sinh hạt và chồi đều mạnh. Có khả năng kháng với sâu bệnh rất cao. Ngoài ra, cây này còn chịu được khô hạn giữ đất nước. Cải thiện môi trường xung quanh để bảo vệ sinh thái. Vì thế, trông xà cừ đang là xu hướng ở nhiều nơi hiện nay.
Xà cừ là cây đại mộc chiều cao có thể vươn tới 40m, nhiều cây to có đường kính nên đến 2m. Cây chia làm nhiều nhánh, và cành non có rất nhiều là. Tán lá tương đối rậm rạp và xanh mướt, hoa mọc thành từng cụm trắng li ti. Cây có vỏ màu nâu hơi xám, lõi gỗ bên trong màu đỏ nâu đậm. Phần thờ của gỗ khá láng mịn và cứng cáp.
Đặc điểm lá, quả, gỗ xà cừ
Lá cây gỗ xà cừ: Có tán lá xanh rậm rạp và nhiều cành. Các cành lá non sẽ cong xuống, người ta hay gọi lá xà cừ là lá kép lông chim một lần chẵn. Vào thời gian bước vào hè tầm tháng 4 – 5 sẽ nở rộ khắp trên các cành. Có thể nhận thấy dễ dàng bằng màu trắng của hoa.
Quả xà cừ: Quả xà cừ khi chưa chín sẽ có hình tròn. Khi chín và rụng sẽ thất rõ các nang nhỏ được chia khá đều và như những cánh hoa bung 4 cánh ra. Vỏ quả có màu xám nâu, khi nứt sẽ khoang trong như cái sọ nên còn có tên là quả sọ khỉ.
Gỗ xà cừ: Loại gỗ có màu đỏ nhạt, lõi gỗ có màu đỏ thẩm hơn các lớp bên ngoài. Khi chạm vào sẽ cảm nhận được sự chắc chắn và mịn màng thớ thịt gỗ. Chứ không hề cho bạn cảm giác bị khô rát tay.
Độ bền của gỗ xà cừ
Đặc tính của cây gỗ xà cừ là tương đối dẻo dai, các thớ gỗ liên kết chặt chẽ rất ít bị giãn ra. Nếu trải qua quá trình tẩm sấy cẩn thận thì gỗ sẽ càng dẻo dai và chịu lực tốt. Có thể chịu được uốn nắn và thiết kế tạo hình dạng khác nhau.
Gỗ xà cừ có ghép lan được không
Lan là loại cây thích hợp sống bám vào nơi có ấm ướt. Theo nguyên tắc, môi trường thân gỗ có mùn ẩm là đủ điều kiện để cấy ghép lan. Vì thế, gỗ xà cừ mục ấm ghép lan rất tốt. Do đó, quý vị yêu thích hoa lan có thể tự tay ghép lan vào những khúc gỗ xà cừ có điều kiện ẩm ướt. Tuy nhiên cần chọn khúc gỗ lâu mục để bảo đảm cho độ bám của lan được tốt.
Giá trị của gỗ xà cừ
Công dụng
– Phong thủy
Gỗ xà cừ có chất liệu tốt và đẹp, đặc biệt là màu nâu đỏ đặc trưng. Thế nên loại gỗ này được sử dụng để chế tạo rất nhiều những món đồ mang ý nghĩa phong thủy.
Tiêu biểu như đĩa tứ linh. Người ta sẽ trạm trổ hình Long, Ly, Quy, Phụng trên 1 tấm gỗ xà cừ nguyên vẹn không chắp nối. Sau đó dùng để đặc lên bàn thờ cầu phước đức may mắn. Ngoài ra 4 linh vật thần thánh này còn được khắc trên lục bình cao từ 1m – 1.2m. Giá của các món này khá cao từ 7-10 triệu.
– Bài trí
Ngoài ra dân chơi gỗ còn dùng gỗ xà cừ để làm những đồ bài trí trong gia đình. Kết hợp với các đồ như tượng cá chép, hoa sen gỗ hay tượng Hổ trấn gia trạch,… Không chỉ mang những ý nghĩa phong thủy nhất định. Mà chúng còn khiến cho căn phòng vừa trang trọng lại thêm phần linh khí.
– Sức khỏe
Không chỉ dừng lại ở việc làm thủ công mỹ nghệ, gỗ xà cừ còn có tác dụng chữa bệnh đáng ngạc nhiên. Tiêu biểu trong đó có bệnh ho, bệnh ghẻ, các triệu chứng đau nhức sưng tấy. Bên cạnh đó, trong gỗ xà cừ chứa nhiều tinh dầu béo cũng như acid olic, hàm lượng lên đến 67%.
– Làm dầu đánh cá, dầu ăn
Bên cạnh công dụng chữa bệnh từ vỏ cây hay lá cây xà cừ, thì hạt xà cừ còn được dùng làm dầu ăn. Không chỉ thế sau khi xay hạt xà cừ thì bã của nó còn có thể dùng làm dầu đánh cá.
– Thiết kế thi công cảnh quan
Rễ cây xà cừ bám chặt trên đất, có thể chống chịu mưa bão hay xói mòn. Hơn nữa thân cây lớn, lá cây xum xuê nhiều cạnh. Nên cây xà cừ được trồng rất nhiều quanh đô thị. Mục đích tạo không gian xanh và làm bóng râm che mát.
– Làm đồ nội thất
Gỗ xà cừ còn được dùng nhiều chế tạo nội thất hay đồ mộc gia dụng khác nhau. Trong đó có tủ, bàn ghế hay giường. Nhìn đơn giản nhưng cứng cáp và làm căn phòng sang chảnh hơn.
– Ngoài ra, loại gỗ này bán kính lớn, cứng cáp và chịu lực cực tốt nên còn được dùng để đóng tàu thuyền.
Giá trị kinh tế
Cây xà cừ phát triển ngay trong cả những loại đất khô cằn, lại ít bị sâu bệnh xâm lấn. Chúng mọc và phát triển nhanh cho nên dễ trồng, ít tốn công cũng như đem lại lợi nhuận cao. Nhiều người dân thay vì trồng gỗ tràm đã chuyển sang trồng xà cừ đem lại hiệu quả cao lại dễ trồng hơn đến 3 lần.
Gỗ xà cừ tùy theo tuổi đời và nguồn gốc khác nhau thì giá thành cùng thay đổi theo. Trung bình từ 3-6 triệu VNĐ/m3, gỗ nhập khẩu thường đắt hơn gỗ trong nước.
Gỗ xà cừ có tốt không khi sử dụng làm nội thất
– Ưu điểm
Gỗ xà cừ có tính thẩm mỹ cao, màu sáng nhẹ đẹp, vân láng và mịn màng giống gỗ kim giao. Không có những vân màu đỏ sậm như gỗ hồng đào. Tom gỗ xà cừ bao giờ cũng liên kết tốt xơ thân với nước, giúp chơ thớ gỗ có độ ổn định cao. Những ưa điểm trên dẫn đến nhiều người có xu thế dùng gỗ xà cừ làm đồ nội thất.
– Nhược điểm
Nếu như gỗ xà cừ không được xử lý một cách chuyên nghiệp thì rất dễ bị nứt rãnh hay bị cong hoặc vênh.
Với những thông tin trên đây về những giá trị thật của cây gỗ xà cừ. Hi vọng quý vị có thể hiểu rõ hơn giá trị kinh tế, chất lượng giá trị thẩm mỹ của nó.
